Er wordt wel eens beweerd dat het behalen van een algemene zege in de Total 24 Hours of Spa de zwaarste opdracht in de GT-racerij vormt. Er is één groep mensen die het daarmee oneens zouden kunnen zijn: de winnaars van de ultracompetitieve strijd in de verschillende klassen.
Sinds 2012 is de Total 24 Hours of Spa een wedstrijd voor GT3-auto’s, met af en toe een handvol GT3 Cup-wagens als extra. Er zijn nog steeds verschillende klassen, maar het onderscheid wordt nu gemaakt door de gradatie van de rijders. Dat zorgt voor de huidige situatie met Pro, Silver Cup, Pro-Am en Am Cup. Eenvoudig samengevat: de wagen die dit jaar op pole staat is in theorie niet sneller dan de auto op de laatste startpositie. En dat was in 1924 absoluut niet het geval! Heel wat rijders – of ze nu prof dan wel amateur zijn – vinden net dit aspect de grootste uitdaging in de Total 24 Hours of Spa. In heel wat races met verschillende klassen is er een belangrijk snelheidsverschil tussen de auto’s. Ook in Spa was dat tot tien jaar geleden het geval. Nu rijdt iedere auto binnen hetzelfde smalle prestatievenster. Dat betekent dat dubbelen een hele lastige opdracht wordt, en het zorgt ook voor kopbrekens bij het bepalen van de strategie.
Wat geschiedenis
In de negen jaar dat de Total 24 Hours of Spa deel uitmaken van de Blancpain GT Series zijn er vijf verschillende klassen geweest, naast de topklasse (die dikwijls ‘Pro’ wordt genoemd). Van die vijf zijn er twee die er altijd al bij zijn geweest: Pro-Am en Am Cup. In 2011 kregen de GT3-auto’s het gezelschap van een GT4-klasse, waarin de #63 RJN Nissan de zege veroverde. In 2011 en 2012 reden er ook zes teams in de GT3 Cup klasse, allemaal met een Porsche 997. Na een afwezigheid van drie jaar kwam die categorie tussen 2016 en 2018 terug als de Groupe National. In 2018 kwam er ook de Silver Cup bij, als deel van de Blancpain GT Series Endurance Cup. Die startgrids worden steeds groter en het lijkt er sterk op dat de klasse enige tijd aanwezig zal blijven. In 2019 is de klasse-indeling heel eenvoudig. Wagens die in Pro zijn ingeschreven gaan voor de algemene overwinning, zonder enige individuele klasse-trofeeën. In de Silver Cup, Pro-Am en Am Cup kunnen de deelnemers gaan voor de zege in de klasse, maar ook voor de algemene posities.
De klassen
Pro-Am is al van de partij sinds 2011 en maakt deel uit van het DNA van de moderne Total 24 Hours of Spa. Gedurende de beginjaren van de Blancpain GT Series was het dan ook met ruime voorsprong de grootste klasse. In de line-up is er plaats voor maximum twee Platinum en twee Bronze-rijders. Er moet tijdens de race gedurende minstens acht uur een Bronze-rijder aan het stuur zitten, en minstens één uur per blok van zes uur, te tellen vanaf de start. Eén en ander zorgt er voor dat dit misschien wel de meest ingewikkelde klasse is. Soms zit er een prof-rijder aan het stuur, waardoor de auto ook algemeen voorin kan meedraaien. Op andere momenten zit er een amateur-rijder aan het stuur en zal het tempo zakken. Op elk moment van de race kunnen de leiders in de klasse totaal verschillende categorieën van rijders aan het stuur hebben, wat beketekent dat de rangorde binnen de klasse dramatisch snel kan veranderen. Pro-Am domineerde de beginjaren van de Blancpain GT Series. In 2012 stonden er een indrukwekkende 39 Pro-Am wagens aan de start van de Total 24 Hours of Spa, waardoor het ruim de grootste klasse was. Pas in 2016 werd de Pro-Am categorie qua wagenaantal ingehaald door de Pro categorie. Gedurende die periode werd de klasse gedomineerd door Ferrari. De 458 Italia veroverde tussen 2011 en 2015 vijf jaar naeen de zege: Sofrev ASP nam de eerste, waarna vier keer AF Corse volgde. Na een onderbreking van twee jaar, met overwinningen voor Porsche en Mercedes-AMG, was het vorig jaar opnieuw een Ferrari 488 die Pro-Am wist te winnen.
Door hun sterke aanwezigheid speelden de Pro-Am wagens soms ook algemeen een belangrijke rol. Het toppunt kwam er in 2015, toen de winnende #47 AF Corse Ferrari als vierde algemeen finishte. Niet dat dat zo uitzonderlijk was: tijdens de vorige vier races finishte de winnaar in Pro-Am altijd in de top-6 algemeen.
Nu er duidelijk sterkere Pro-rijders aan de start staan is een herhaling van dat scenario onwaarschijnlijk. In 2018 kwam de Pro-Am winnaar als 15de over de streep, een meer dan degelijk resultaat gezien het hoge niveau van het startveld. De wagen bleef zelfs de winnende Silver Cup auto voor. Een niet te onderschatten prestatie, want in theorie moet een line-up met enkel Silver rijders sneller zijn dan een combinatie van amateurs en profs. Zoals uit de naam blijkt bestaat de line-up van elke Silver Cup auto volledig uit Silver rijders. De meerderheid zijn jonge profs met hoge ambities, terwijl er ook een paar ervaren amateur-racers bij zijn, die hun Bronze status zijn ontgroeid.
In 2018 werd de klasse voor het eerst opgenomen in de Total 24 Hours of Spa en zorgde meteen voor een spannende finish. Bij het aansnijden van de slotfase had de #12 Ombra Racing Lamborghini al heel wat uren geleid, maar de #78 Barwell Motorsport Lamborghini kon de kloof snel dichten. De Ombra-jongens kwamen onder hevige druk te staan, en in de laatste ronde kon de Barwell machine zelfs nog een aanval plaatsen in La Source. Het was met voorsprong het kleinste verschil aan de streep, en was de kers op de taart voor het debuut van de Silver Cup categorie.
Pure amateurs
Het contrast met de Am Cup was groot, want daar had de winnende #77 Barwell Lamborghini vijf ronden voorsprong op zijn naaste tegenstander. Ook de Am Cup is er sinds het begin van de Blancpain GT Series bij, al heette die tussen 2011 en 2014 nog Gentleman Trophy. Tijdens de Total 24 Hours of Spa mag de in de Endurance Cup gebruikelijke line-up het gezelschap krijgen van één Silver rijder. De nadruk blijft echter op de amateur-rijders liggen, want de Silver rijder mag maximaal zes uur rijden, met een maximum van twee uur in elk blok van zes uur. In Am Cup wonnen nog meer verschillende machines dan in Pro-Am, hoewel Ferrari ook hier de meest succesvolle machine levert. Het Italiaanse merk wist al vier keer te winnen, de Porsche 997 GT3 Cup twee keer. Audi en Lamborghini vervolledigen het Am Cup palmares. Race met meerdere klassen is wat de Total 24 Hours of Spa zo bijzonder maakt. Hoewel de strijd voorin meestal met de meeste aandacht gaat lopen, loont het altijd de moeite om de duels in de verschillende klassen in de gaten te houden. Dit jaar zou er een record aantal wagens aan de start kunnen staan. Als dat ook effectief het geval is kunnen zowel in Pro-Am, Silver Cup en Am Cup een groot aantal deelnemers aan de start staan. Nu al kunnen we stellen dat in elke klasse de strijd even spannend zal zijn als het gevecht om de algemene zege.
